عوامل موثر بر تلورانس قطعات لاستیکی قالبی
نرخ انقباض در هر ترکیب متفاوت است و به ترکیب خود لاستیک و عوامل دیگری مانند شرایط زمان فرآوری، پس از فرآوری، دما، فشار، واریانس دسته‌ای لاستیک و وجود مواد الحاقی بستگی دارد.
طراحی و ترکیب‌بندی قالب، تخمین سطح انقباض ترکیب‌های مختلف است، که در ادامه با طراحی قالب و اندازه حفره همراه می‌شود. حتی پس از آنکه در طراحی قالب، سطح انقباض در نظر گرفته می‌شود هم درجاتی از اختلاف اندازه باقی می‌ماند که غیرقابل‌پیش‌بینی است، پس باید به‌وسیله تحمل‌پذیری ابعاد پوشانده شود. وجود مواد الحاقی در تولیدات لاستیکی به‌اندازه‌ی اشکال پیچیده لاستیکی قالب‌گیری می‌تواند درحالی‌که موجب محدودیت انقباض طولی در یک‌جهت شده است، از جهت دیگر آن‌ها افزایش دهد. انقباض لاستیک یک اثر حجمی است. هدف ما به حداقل رساندن متغیرانی است که به انقباض کمک می‌کنند، اما نمی‌توان آن‌ها را کاملاً حذف کرد.
شرایط محیط انبار
رطوبت – بعضی مواد لاستیکی جاذب رطوبت هستند. بنابراین، بسته به مواد به‌کاررفته در لاستیک قالب‌گیری، بعضی قطعات بر اساس میزان رطوبت موجود در محصول لاستیکی، تغییراتی در ابعادشان نشان می‌دهند. در محصولات قالب‌گیری که چنین ویژگی‌هایی دارند، باید تحمل‌پذیری افزایش رطوبت یا انقباض در ابعاد را در نظر گرفت.با نگه‌داری محصولات به مدت حداقل ۲۴ ساعت درجایی که رطوبت آن کنترل‌شده است، می‌توان تأثیر رطوبت بر قطعات لاستیکی را به حداقل رساند.
دما – تغییرات دمایی معمولاً باعث ایجاد تغییر در ابعاد محصولات لاستیکی می‌شود. ترکیبات مختلف با قرار گرفتن در دمای محیط ، ضرایب انبساطی متفاوتی نشان می‌دهند. برای قطعات لاستیکی با ابعاد بسیار حساس و دقیق، باید دمای استفاده از قطعه اندازه‌گیری شود و با توجه به آن مدت‌زمان تثبیت کردن قطعه در دمای گفته‌شده تعیین شود.
اصطلاحات ابعاد
ابعاد ثابت – به‌موازات خط جداکننده قالب یا خط جداکننده بخش‌های اصلی قالب هستند و ابعادی هستند که تحت تأثیر تغییر ضخامت تراشه قرار نمی‌گیرند.
- مثال – یک چرخ نمونه، که نیمی از چرخ در هرکدام از طرفین قالب شکل‌گرفته است و خط تراشه گرداگرد قطر بیرونی چرخ است.
- قطر بیرونی و قطر توپی چرخ، ابعاد ثابت هستند.
ابعاد محصور – عمود بر خط جداکننده قالب یا خط جداکننده بخش‌های اصلی قالب هستند و ابعادی هستند که تحت تأثیر تغییر ضخامت تراشه قرار می‌گیرند.
علاوه بر موارد بالا، ابعاد محصور تحت تأثیر عوامل دیگری نیز هستند. شامل وزن و شکل مواد خام موجود، ویژگی‌های جریانی مواد موجود، و نوع شیار تراشه یا برجستگی‌های دیگری که در قالب به‌کاررفته است.همه این متغیرها بر اندازه نهایی ابعاد محصور تأثیر می‌گذارند.
اگرچه ابعاد محصور تحت تأثیر ضخامت تراشه قرار می‌گیرند، اما همیشه به ضخامت اولیه تراشه بستگی ندارند.در فرآیند‌های تولید که شامل پرداخت‌کاری ماشینی یا تراشه‌ای محصول لاستیکی قالبی هستند، قالب به‌خودی‌خود با یک تراشه مصنوعی ضخیم‌تر از قطعات لاستیکی طراحی می‌شود که برای پرداخت یا تراشه گیری دستی است. بنابراین اگرچه ممکن است دو قطعه لاستیکی مشابه از دو منبع متفاوت دارای ابعاد ترسیمی یکسان باشند، می‌توانند تفاوت‌هایی در ضخامت اولیه تراشه در قسمت خط جداکننده داشته باشند که ناشی از فرآیند قالب‌گیری و روش تراشه گیری است.
اکثر قطعات لاستیکی قالبی دارای مکانی مناسب هستند که طراح قالب با قرار دادن خط جداکننده در آنجا، امکان کنترل صحیح ابعاد را فراهم می‌کند.
عوامل مؤثر بر تلورانس قطعات لاستیکی قالبی
عوامل مؤثر بر تلورانس قطعات لاستیکی قالبیتلورانس محصولات لاستیکی قالبی تحت تأثیر روش‌های مختلف فرآیند تولید است. برخی از این عوامل که منحصر به صنعت لاستیک هستند، در ادامه آمده است.
عوامل مؤثر بر تلورانس لاستیک
طراحی قالب
ابزار‌سازی لاستیک قالبی با دقت‌های مختلف ساخته می‌شوند. قالب‌های دقیق‌تر از سایر قالب‌ها گران‌تر هستند. صرف‌نظر از نیاز‌های شما، تا جایی که قیمت قالب اجازه بدهد، ابزار‌سازی ما همواره در تلاش برای تولید قالب با بالاترین کیفیت و بیشترین طول عمر بوده است.
بااین‌حال، تمام قالب‌ها به درجاتی از تلورانس نیاز خواهند داشت. پس بعضی حفره ها تفاوت‌هایی با سایرین خواهند داشت. ازاین‌رو مقاومت ابعاد محصول لاستیکی باید این تفاوت‌های کوچک را ممکن کند. دقت در ثبات قالب و یا صفحات مختلفی که باروی هم قرار گرفتن، حفره قالب را شکل می‌دهند نیز باید بررسی شود.
بخش عمده محصولات لاستیکی قالبی از قالب دوصفحه‌ای ساخته می‌شوند، درحالی‌که قطعات لاستیکی پیچیده‌تر نیاز به استفاده از قالب‌هایی با سه یا چند صفحه دارند. ممکن است در قالب‌های چندصفحه‌ای، تغییراتی بین صفحات و حفره‌ها ایجاد شود، که منجر به عدم تناسب یا بد‌‌فرم شدن قطعه شود.معمولاً اکثر این موارد با استفاده از پین و رول‌پلاک یا حفره‌های خود تثبیت، قابل‌کنترل است. در محصولات لاستیکی که نیاز به ثبات و ابعاد دقیق دارند، کار طراحی و ماشین‌سازی ساخت قالب دقیق‌تر خواهد بود؛ بنابراین هزینه این قالب‌ها از قالب‌های سطح تجاری بیشتر است.
الحاقی ها
بیشتر موادی که الحاق می‌شوند، مانند فلزات، پارچه، پلاستیک و غیره، استانداردهای خاص خود را برای تحمل‌پذیری دارند. هرچند، در طراحی محصولات لاستیکی قالبی که همراه با الحاقی‌ها هستند، عوامل دیگری نیز باید در نظر گرفته شود.این فاکتورها عبارت‌اند از:
- چگونگی قرار دادن الحاقی‌ها در حفره قالب
- فاصله‌گذاری مناسب را رعایت کنید تا الحاقی‌ها با پین‌های قالب تطابق داشته باشند
- تعیین مکان الحاقی‌ها با توجه به سایر ابعاد
- توجه کنید که الحاقی‌ها باید با دمای اتاق در قالب گرم شده قرار گیرند
پرداخت‌کاری نهایی
عملیات پرداخت‌کاری نهایی برای جدا کردن زائده‌های لاستیکی مانند تراشه که بخشی از محصول نهایی نیستند، است. این فرآیند معمولاً بدون آسیب به ابعاد اصلی، با موفقیت انجام می‌شود. هرچند در برخی موارد، ممکن است موادی از قسمت‌های اصلی خود قطعه جدا شوند. این می‌تواند در اثر تمیزکاری قطعاتی که در پایان کار سطح تماسشان کاهش‌یافته است، اتفاق بیافتد. پرداخت‌کاری ماشینی می‌تواند ابعاد قطعات لاستیکی، که دارای لبه‌ها یا برجستگی‌های تیز در خط قالب‌گیری هستند را کنترل کند.
اعوجاج
به خاطر ماهیت انعطاف‌پذیر مواد لاستیکی و حساس بودن آن‌ها به دما، ممکن است با کشیده شدن روی هسته در زمان جدا کردن قطعه از قالب، اعوجاج ایجاد شود.همچنین ممکن است قطعه در زمان بسته‌بندی برای ارسال نیز دچار اعوجاج‌های جزئی شود. اعوجاج می‌تواند در اندازه‌گیری اندازه قطعات لاستیکی مشکل‌ساز شود، بنابراین باید قطعات لاستیکی را پس از قالب‌گیری به مدت ۲۴ ساعت در حالت بدون فشار و در دمای اتاق قرارداد تا آن را حداقل رساند.
انقباض
انقباض مقدار اختلاف طولی بین ابعاد متناظر قطعه‌ی لاستیکی و قطعه‌ی لاستیکی قالبی در دمای اتاق است. تمام مواد لاستیکی پس از قالب‌گیری قطعه لاستیکی و قرار گرفتن در معرض دما‌های پایین‌تر، دچار درجاتی از انقباض می‌شوند.
